Hızlı bulaşma özelliği olan RSV (Respiratuvar Sinsityal Virüs) bilhassa çocukları kolaylıkla hasta ediyor. Bu virüsü ‘‘arainfluenza virüs ailesinden, teneffüs yollarını maksat alan ve koronavirüs üzere bir RNA virüsü” biçiminde tanımlayan Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Lale Seren, RSV ile ilgili şu bilgileri verdi:
Lale Seren
Çocuklarda birinci 2 yaş riskli
Tüm yaş kümelerinde hastalık yapabilen RSV çocukluk çağının en sık enfeksiyon etkenleri ortasındadır. Çabucak çabucak tüm çocuklar anneden geçen antikorlara karşın ömürlerinin birinci iki yılında RSV ile enfekte olur. Birinci enfeksiyonlar öksürük ve ateş üzere belirtilerle kendini belirli eder, Enfeksiyon sonrası doğal bağışıklık gelişir lakin kâfi değildir, ömrün ilerleyen devirlerinde de yeni enfeksiyonlar görülebilir. RSV çocuklarda çoklukla üst teneffüs yolu enfeksiyonu biçiminde görülse de yüzde 20-30 oranında da alt teneffüs yolu enfeksiyonlarına yol açar.
Bugünlerde neden yaygın?
Dünya Sıhhat Örgütü çocuklardaki akut alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının yüzde 60’ından RSV’nin sorumlu olduğunu belirtmektedir. Bu oran bir yaş altındaki çocuklarda yüzde 80’in üzerine çıkmaktadır. Covid-19 pandemisi sırasında uygulanan karantina tedbirleri hastalığın yayılmasını engellemişti. Önlemler kalktığı için şu anda yaşanan RSV enfeksiyonlarının nispi olarak arttığı hissedilmektedir.
Tehlikeli midir?
Neredeyse tüm çocuklar 2 yaşına geldiklerinde RSV enfeksiyonu geçirmiş olur. Birden fazla durumda, sağlıklı yetişkinlerde olduğu üzere, bu çocuklar da hastalığı hafif, soğuk algınlığı gibisi belirtilerle atlatır. Lakin virüs, bilhassa bebeklerde ve 5 yaşın altındaki çocuklarda şiddetli bronşiolit yahut zatürreye neden olabilir.
Risk faktörleri nelerdir?
– Erken doğmuş bebekler, Doğumsal kalp hastalığı olan çocuklar, n Uzun mühlet yenidoğan ağır bakımda kalıp ağır oksijen tedavisi alan kronik akciğer hastalığı olan çocuklar, n Bağışıklığı baskılanmış çocuklar RSV açısından risk altındadır.
Ne vakit görülür?
RSV enfeksiyonlarının en besbelli özelliği mevsimsel karakteristiğinin olmasıdır. En sık, Kasım ve Nisan ayları ortasında görülür ve ortalama kuluçka mühleti 2-8 gün ortasındadır. Epeyce bulaşıcı bir virüstür. Hava yoluyla yahut öksürük sonucu havada asılı kalan virüs içerikli damlacıklar yoluyla bulaşır. Damlacıkların ortamdaki eşyalara bulaşması sonucu, temas yoluyla damlacıkların ağza yahut buruna götürülmesi de öteki bir bulaşma yoludur.
Ne üzere belirtilere yol açar?
RSV enfeksiyonu erken belirtileri; burun akıntısı, tıkanıklığı ve iştahın azalmasıdır. Sonrasında sıklıkla ateş, öksürük, halsizlik üzere soğuk algınlığı bulguları görülür. Prematüre ve öteki riskli kümelerde, hastalığın üçüncü ve dördüncü gününde hırıltılı teneffüs, nefes darlığı, beslenmede zahmet üzere daha şiddetli bulgular görülebilir. Virüs akciğer dokusuna yayılarak küçük hava yollarını daraltır ve bronşiolit tablosu gelişir. Bu tablo giderek ağırlaşarak teneffüs yetmezliğine neden olabilir ve ömrü tehdit edebilir.
Hangi hastalıklara neden olur?
RSV, bebek ve çocuklarda krup, zatürre, orta kulak iltihabı, üst teneffüs yolu: Bronşiolit ve zatürre üzere alt teneffüs yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Burun sürüntüsü ile yapılan PCR testinde virüs, yüzde 97 oranında saptanır. Bebeklerde ve çocuklarda virüs yoğunluğu ve kalıcılığı daha fazla olduğu için sıklıkla burun sürüntüsü antijen testi ile teşhis konur. RSV’de belirtilere nazaran destekleyici tedaviler uygulanır. Bronşlardaki daralmayı düzeltmek için gerektikçe nebülizatör ile bronşlar genişletilerek oksijen alımı artırılır. Teneffüs salgıları, daralan bronşiyallerde birikerek diğer mikroorganizmaların üremesine ve ek hastalık oluşmasına da uygun bir ortam yaratır. Bu nedenle, RSV enfeksiyonlarında virüsün kendisinin oluşturduğu hastalık tablosuna başka virüs ve bakterilerin eklemesiyle tablo daha ağırlaşabilir. Şayet eşlik eden diğer enfeksiyon düşünülüyorsa antibiyotik tedavisine başvurulabilir. Bilhassa iki yaşın altındaki bebeklerde RSV enfeksiyonu daha ağır seyredebildiğinden, yaygın bronşiolit yahut zatürre hastalığının yaşandığı durumlarda bebeklere hastanede tedavi verilmesi gerekebilir. Bu tip tedavide bebeğe oksijen, nemlendirilmiş hava ve damardan sıvı takviyesi verilebilir.
Aşısı var mıdır?
RSV’ye karşı gözetici bir aşı yok. Çocuk hekiminizin teklifiyle; prematüre doğan, RSV mevsimi (sonbahar ve kış ayları) başladığında birinci altı ayında olan, iki yaşın altındaki kronik akciğer hastalığı olan bebeklere Kasım ve Nisan ayları ortasında RSV antikor uygulanması hastalıktan korunmada tesirli olduğundan yapılabilir.
Nasıl tedbir alınır?
Korunma yolları nelerdir?
– Eller bebeğe dokunmadan evvel ve sık sık yıkanmalı.
– Ev sık sık havalandırılmalı.
– Bilhassa hastalık açısından riskli bebekler öpülmemeli.
– Gerekiyorsa bebeğe yaklaşırken maske kullanılmalı.
– Temasın ağır olduğu yüzeyler sık sık dezenfekte edilmeli. Bebeğin oyuncakları ve kullandığı gereçler sık sık yıkanmalıdır.
– Bebekler sigara ve sigara dumanından korunmalıdır.