Her yıl kalp krizi nedeniyle hayatını kaybeden milyonlarca insan bulunuyor. Kalp krizinin çoklukla ani gelişmesi bu duruma müdahale etmeyi geciktiriyor. Lakin kimi durumlarda görülen belirtiler kalp krizinin erken ikaz işareti olabiliyor. Yapılan araştırmalara nazaran en ölümcül kalp krizinin sabahları yaşandığı öğrenildi.
ÖLÜM RİSKİ YÜZDE 20 DAHA FAZLA
Harvard Tıp Okulu’nda yapılan bir çalışmada, araştırmacılar sabahları kalp krizi geçirmenin yüzde 20 daha fazla kalp dokusu vefatıyla alakalı olduğunu buldular. Heart mecmuasında yayınlanan 2011 tarihli bir araştırmanın bulguları , sabah altı ile öğle ortasında meydana gelen kalp krizlerinin en ölümcül olduğunu gösteriyor. Borja Ibanez, “Çalışmamızda, sabah meydana gelen olaylar daha fazla hasarla ilişkilendirildi. Temas tartışmalı olarak epeyce güçlü,” dedi. Harvard Tıp Okulu çalışması, sirkadiyen ritimler ile kalp krizi riski ortasında güçlü bir irtibat kuran birinci çalışmalardan biridir. Artık, bulguları güçlendiren birçok takip çalışması var.
KALP KRİZİNE NEDEN OLABİLECEK KAN PIHTISI RİSKİ YÜKSEK
2020’de Trends in Endocrinology and Metabolism’de yayınlanan bir çalışma, çağdaş ömür usullerinin neden olduğu sirkadiyen sistemin bozulmasının kardiyovasküler fonksiyonu olumsuz etkilediğini gösterdi. Sabahları sirkadiyen sistemin kan pıhtılarının parçalanmasını önleyen daha yüksek sayıda PAI-1 hücresi gönderdiğine inanılıyor. Kandaki PAI-1 hücrelerinin düzeyi ne kadar yüksekse, kalp krizine neden olabilecek bir kan pıhtısı oluşturma riski de o kadar fazladır. Harvard Tıp Okulu araştırması, sabah altı ile öğle ortasında kalp krizi geçiren hastaların, günün ilerleyen saatlerinde kalp krizi geçiren hastalara kıyasla daha yüksek PAI-1 hücrelerine sahip olduğunu belirledi.
BU DURUMLAR KALP KRİZİ RİSKİNİ ARTIRIYOR
Profesör Srinath Reddy, birtakım alışkanlıkların bu riski artırabileceği konusunda uyarıyor. Bir kişi altta yatan birkaç koroner risk faktörüne sahipse, güzel uyuyamıyorsa, susuz kalıyorsa ve antrenman yapıyorsa, yırtılmaya neden olabilir ve büyük bir pıhtı oluşumunu tetikleyebilir. Bu nedenle sabahları kalp krizi riskiyle savaşmanın iki yolu vardır. İşin püf noktası, yeterli bir gece uykusu çekmek ve sabah antrenmanını ertelemektir.
YEDİ SAATTEN AZ UYKU RİSKİ ARTIRIYOR
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC), her gece yedi saatten az uyuyan yetişkinlerin kalple ilgili sıhhat meseleleri riskinin daha yüksek olduğunu açıklıyor. Bununla birlikte, uyku yoksunluğunun kalp krizlerinin güzel bilinen habercileri olan tansiyon meselelerine katkıda bulunabileceği akılda tutularak, burada vurgu uykunun kalitesi ve müddeti üzerindedir.
EGZERSİZLER HAFİF BİR HALDE YAPILMALI
Esnek bir çalışma programına sahip olanların da öğlenden sonra idman yapmaları yahut sabahları hafif antrenmanlara başlamaları önerilir. Yüksek yoğunluklu antrenman, deveran kıymetine ani kalp durması yahut vefat riskini akut formda artırabilir. Cleveland Clinic, “Kronik tabiat sporları eğitimi ve dayanıklılık etkinliklerinde yarışmak kalp hasarına ve ritim bozukluklarına yol açabilir” diyor.