Burcu Özkaya Günaydın
HATAY – 6 Şubat sarsıntısının üzerinden iki ayı aşkın vakit geçti. Defne, Antakya, Samandağ ilçeleri yüzde 80 oranında yıkılan Hatay’da halk, başta Mersin olmak üzere etraf vilayetlere ve köylere yerleşti. Bu köylerden biri de Defne ilçesine bağlı Aknehir köyü. Aknehir, Hatay Büyükşehir olunca mahalle statüsüne geçse de halkın lisanında hala köy. 2020 yılında 1605, 2021 yılında 1580, 2022 yılında 1480 olan yani her sene azalan köy nüfusu 6 Şubat sarsıntılarından sonra neredeyse üç katına çıktı. Defne ve Antakya’da konutu yıkılan aileler, soluğu Aknehir ve onun çabucak yanındaki Değirmenbaşı köylerinde aldı.
Aknehir’de pek çok kişi konutlarının önünde kurduğu çadırlarda kalıyor. AKNEHİR’DE YARALI DA OLSA AKAN BİR HAYAT VAR
Bir pazar sabahı Aknehir’i ziyaret ettik. Havaların ısınmaya başladığı, ağaçların çiçek açtığı köyde, yeşilin her tonunu görmek mümkün. Defne ve Antakya’daki hayat durmuşken, Aknehir’de yaralara karşın akan bir hayat umutlandırıyor. Köy araçla dolu, kapı önlerinde oturan, sokakta yürüyen beşerler var. Pazar olduğu için bahçede kalabalık kahvaltı masaları şurası. Beşerler hala sarsıntı korkusunu atlatamasalar da en azından kent içindeki toz toprak, kirli hava, asbest, yıkık binalar, cenaze kokan sokaklardan bir nebze uzaklar.
Sokakları, meskenleri fotoğraflarken, bir konutun önünde oturan teyze, “Bizim konutu de çek” diye durdurdu. İsmi Nahla Ekşi olan teyzeyle kahve eşliğinde sohbet ettik. Nahla teyzenin konutu yıkılmasa da hasarlı olduğu için içeri giremiyor. Birçok Aknehirli üzere Nahla teyze de konutunun bahçesine kurduğu çadırda kalıyor. Koşullar kente nazaran daha uygun. Elektrik ve su olduğu için gündüz çamaşır, banyo üzere işlerini daha rahat yapabiliyorlar.
Birinci zelzelesi de ikinci 6.4’lük Defne merkezli zelzelesi de çok derin hisseden Nahla teyze, gece konutta kalmaya korkuyor. Çadırda tüm gün sıkılınca da ortada yol üstündeki konutunun önünde oturup, gelen gidenle sohbet ediyor, kendi tabiriyle teselli oluyor: “Ne yapalım kızım, sıkılıyorum tüm gün çadırda. İş yapacak gücüm de yok. Burada oturuyorum, sohbet edip teselli oluyorum. Allah bir daha göstermesin kıyameti yaşadık güya. Burası tekrar düzgün. Akrabası olanlar buraya geldi. Köy hiç bu kadar kalabalık olmamıştı. Antakya yıkılmış diyorlar, görmeye yüreğim dayanmaz.”
İki konut ortasında kurulan çadır. DÖRT İNEĞİ VAR YEMİ YOK
Nahla teyzenin eşi Ali Ekşi, kente nazaran köyün daha uygun olduğunu, yemek, hijyen üzere gereçlerin dağıtıldığını belirtti. Şu an köylüler için en kıymetli sorun hayvanlar için yem. 4 ineği olan Ali amca, ineği için yem bulamamış, acil gereksinimi var.
Ali amcayla Nahla teyzenin yanında ayrılıp, öteki bir Aknehirli ailenin yanına geçiyoruz. Yollar kalabalık, bahçeler kalabalık. Aknehir’de açık birkaç bakkal da var. Bakkalın önünde amcalar, bol seyircili bir tavla karşılaşması yapıyor. Öğleye hakikat gittiğimiz Aknehirli ailenin konutu oldukça kalabalık, bahçede oturup sohbet ediyoruz. Tabi ki mevzumuz sarsıntı. Cenazesiz, kayıpsız mesken çok az. Can kaybı olmayanın da konutu, malı gitmiş.
Bakkalın önü tıpkı vakitte toplumsallaşma alanı. ÇADIR BULAMADIK SERA NAYLONUNDA KALDIK
Antakya’ya yardımlar sarsıntıdan dört gün sonra gelmeye başlarken, köylere daha geç gitti. Aknehir’de yaşayan yeğenini kaybeden Elif Azazi, köye yardımların on gün sonra gelmeye başladığını söyledi. Antakya üzere büyük yıkım yaşamasalar da yardımlar geç ulaştığı çok mağduriyet yaşamışlar. Elif Azazi; su, ekmek, çadır üzere temel gereksinimleri gidermekte eza çektiklerini, hava çok soğuk olduğu için bilhassa küçük çocuğu olanların büyük kahır yaşadıklarını söyledi: “Çocukları otomobile koyduk, arabayı da çalıştıramıyoruz. Pijamayla çıkarmışız, üstleri ıslak. Zangır zangır titredik soğukta. Ateş yakıp ısınmaya çalıştık lakin onun da yararı yok, o kadar soğuk. Çadır gelene kadar sera naylonlarında kaldık. Çok vahim şeyler yaşadık. Emekli öğretmenim ben. İstanbul’dan öğrencilerim birkaç çadır gönderdi de çadırımız oldu. O gün saat dörtten sonra gün hiç doğmadı. Yaşadığımız en uzun geceydi.”
Beşerler konutlarına girmekten korkuyor. DAHA KAÇ SEFER YİNE BAŞLAYACAĞIZ?
Defne’de oturan Elçin Açıkalın, iki sene evvel bir motor kazasında eşini kaybetti. 2 yaşındaki oğluyla yeni bir hayat kuran Açıkalın, en büyük talihinin zelzele günü köyde olması olduğunu söyledi: “Depremden bir gün evvel cumartesi günü konutumda sofra kurdum, keyifli bir akşam geçirdim. O gün eski Antakya’da çok sevdiğim bir yerde kahve içtim. Ben o gün hem evimle hem de Antakya ile vedalaşmışım nerden bilebilirdim ki… Sonra oğlumu alıp köye gittim. Eşimi kaybettim, yıkıldım, tam yine ayağa kalktım, oğlumla kendime yeni bir sistem kurdum derken bu defa de sarsıntıyla yıkıldık. Daha kaç sefer yine başlayacağım bilmiyorum. Ya o gün oğlumla konutta tek başıma olsaydım ne yapardım. Düzgün ki o gün köye geldim.”
İnşaatta kalanlar. Depremden sonra Antakya’yı gördüğünde ise çocukluğunun, gençliğinin yok olduğunu hisseden Elçin’in çok yakın vakitte olmasa da Antakya’nın toparlanacağına dair inancı tam. Aknehir köyü buralı olan Twitter kullanıcısı Gülay Mübarek’ten ötürü bilinen bir köy. Mübarek’le de görüşmek istedik lakin köye gittiğimiz gün müsait değildi. Gülay Mübarek, birinci günden beri Aknehir halkının başta çocuklar olmak üzere taleplerinin karşılanması için toplumsal medyada geniş kitlelere ulaştı. Kızına su kalmayacak diye iki gün su içmediğini, çadır bulamayan birtakım depremzedelerin hayvanlarıyla ahırda kaldığını toplumsal medyadan duyurdu.
Aknehir, yaralarına, acılarına karşın hayat tutunan, hayatın aktığı bir köy. Köylülerin en büyük isteği de Antakya’nın bir an evvel ayağa kalkması, tekrar hayata karışması.