Muhalefet tarafından emeklilerin, çalışanların temmuz artırımlarına yansımayacak halde ayarlandığı ileri sürülen akaryakıt, elektrik ve doğal gaz artırımları temmuz enflasyonuna yansırken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, haziranda 1.64 olan aylık enflasyon temmuzda aylık 3,23, yıllık 61,78 oldu. Enflasyonun en çok hissedildiği yerlerden biri de alışverişin en çok yapıldığı çarşı-pazarlar.
ANKA’nın haberine nazaran ağustos ayı Türkiye’de pazarlara en çok yazlık zerzevat meyvenin geldiği ay. Üreticiler domatesin, biberin, karpuzun tarlada kalmasından telaş ederken, kimi üreticiler eserlerini hayvanlarına yediriyor. Son alarak Karacabey’de aksiyon yapan üretici “hükümet istifa” sloganı atarak sesini duyurmaya çalıştı. Büyük kentlerde ise eserlerdeki bolluk fiyatlara pek yansımış gözükmüyor. Semt pazarında alışveriş yapan bir kişi, pahalılığa reaksiyon gösterdi: “Biz et, ekmek, zerzevat alamıyoruz. Biz açız aç! Ayakta durmak yaşamaksa, yaşıyoruz.”
İstanbul’un Eyüpsultan ilçesinde bulunan Karadolap Mahallesi semt pazarına gelen emekli İstek Yılan, 60 yaşında 12 bin 500 lirayla geçinemediğini belirterek şunları söyledi:
“Biz hayatımızın her alanından kısıyoruz. Bizim hiçbir toplumsal hayatımız yok. Biz konuttan dışarı çıkamıyoruz. Biz et, ekmek, zerzevat alamıyoruz. Biz açız aç. Yaşıyor muyuz, yaşamıyor muyuz; onu da bilmiyoruz. Ayakta durmak yaşamaksa yaşıyoruz. Ben 30 sene bu ülkeye şirket kurmuşum, en az 2 trilyon vergi ödemişim. En sonunda geldiğim yerde, pandemide ben şirketimi kapatmak zorunda kaldım. Ben emekli maaşımla şu anda vergilerimi ödemek durumundayım. Ben çalışan insanların kıdem tazminatlarını ödedim. Ben devlete olan vergimi de ödedim ancak ben artık 12 bin 500 lirayla yaşamak zorundayım. Yaşamaya çalışıyorum, yaşayamıyorum. Biz gavur değiliz ki. Biz de Türk’üz, biz de bu ülkenin vatandaşıyız. Bizim de yemek muhtaçlığımız, tatile gitme hakkımız var. Beş tane mafya gelmiş, memlekete çökmüş. Kim oldukları da belirli değil. Biz bunlara ganimet ödüyoruz. Benim vergimden, benim emeğimle ben bunları besliyorum. Beslemek zorunda değilim. İsyan ediyorum. Ben acımdan ölmek zorunda değilim.”
‘HAYAT ÇOK ZOR’
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) CHP’li Meclis üyesi Değer Kaya Koçak da pazarın pahalılığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Bu ülkede taban fiyat seviyesinde çalışan ya da o kadar geliri olmayan milyonlarca beşerler var. Bir an evvel buna ait önlemlerin alınması gerektiğini düşünüyorum. Tabi hayal etmek diğer lakin uygulama çok farklı. Ne yazık ki fiyatlar çok yüksek. Alışveriş yapan bütün vatandaşlarımız bakıyorlar, inceliyorlar ve bırakmak zorunda kalıyorlar. Bu enflasyonla ömrün bu türlü sürmesi, sürdürülebiliyor olması mümkün değil. Bin lira getirdiğinizde yetmeyebiliyor. Bilhassa emekliler açısından düşündüğümüzde, taban fiyatla çalışanları düşündüğümüzde bir hafta pazarda bin lira harcaması mümkün değil. Sahiden vatandaşın işi çok güç. TÜİK kendi söylediğine inanmıyor ki vatandaş inansın. Ne yazık ki Türkiye’de hayat çok sıkıntı. Bunu pazarda görebiliyoruz.”
‘ERKEN SEÇİM İSTİYORUM’
Pazarda dolaşan ve meyvelerin ve sebzelerin değerli olduğunu belirten bir kişi ise şöyle konuştu: “Çocukların, halkın yiyebileceği en değerli şeyler, sebzeler hepsi çok değerli. Mesela 40 lira ıspanak. Bir meyve 50, 70, 100 lira. Her şey gönül istiyor ki alalım yani lakin alamıyoruz her şeyi. Bin lira tuttu burası peynirlerle, yumurtayla, yeşilliklerle. İki tane meyve aldım. Bir kilo üzümle bir kilo da erik aldım. Emekli maaşıyla sıkıntı. Hele bir kişinin emekli maaşıyla çok güç. Nereye kadar bu türlü bilemiyorum artık lakin halkın uyanması lazım. Ben erken seçim istiyorum. Daima bir arada, daima birlikte istiyoruz. Vatandaş olarak erken seçim istiyoruz. Buna gücümüz yetmiyor.”
‘PARA ALIP GERİ GELDİM’
Bir öteki emekli de “500 lirayla geldim, bir şey alamadım. Bir daha gittim, para aldım geldim. Hiçbir şey alınmıyor. Gittim, tekrar geldim vallahi ya. Hiçbir şey alınmıyor. Çok sıkıntı durumdayız” dedi.
‘BİBER SATAMIYORUZ’
Pazarcı esnafı da “Bundan güzeli yok lakin millet alamıyor, yapacak bir şey yok. Fiyatlar şu anda düştü de halk tekrar alamıyor. Halkın gücü bitmiş, sıfır. Bir daire kirası olursa 20-25 bin lira, sonu ne olacak bu milletin? Yabancılar dolmuş. Millete konut, yer, bark kalmadı. Ülkenin yarısı satılmış. Hayat bu türlü gidiyor işte. Yapacak bir şey yok. 15 liraya biber satamıyoruz, görüyorsun. Bu saatte pazar tıklım tıklım olması gerekirken iş yok. Millet perişan. Bu türlü giderse batacak. Batmış batacağı kadar” tabirlerini kullandı.
‘EMEKLİ BABAM GÜNLÜK İŞLERE GİDİYOR’
İşsiz genç Cenk Turan, durumu şöyle anlattı:
“Evde babam emekli. Emekli olmasına karşın günlük işlere gidiyor. Ben de şu anda gencim fakat işsizim. İş arıyorum hâlâ. Günde farklı uygulamalar üzerinden 40 ya da 50 tane yere müracaat yapmak zorunda kalıyorum. Artık oradan da ne kadar karşılık gelirse… Alabildiğim yalnızca salata, domates ve birkaç kesim meyve, geri kalanına zati olarak gücü yetmiyor insanın. Evvelden, çocukluğum vaktinde alabildiğim şeyleri ne kadar canımız çekse de istesek de alamıyoruz artık. Yalnızca üç modül bir şey, 280 lira falan tutun. Muz, nektarin ve domates… O kadar yani. Öteki da hiçbir şey yok. En fazla ayırabildiğimiz ya 400 ya 500 lira lakin 400-500 liraya da hiçbir şey gelmiyor artık.”
‘AKIL SIHHATİNE BAKSIN’
Pazarı dolaşan Sevim, “Yeni yeni gezmeye başladık. Her zamanki üzere çok kıymetli. Salatalık, domates, klasik işte meskene alınması gereken ne varsa onları alacaktım. Birkaç bir şey aldım. 200 lirayı bozdurdum. Herhalde 50 lira falan kaldı. Kalanla ne alacağım, bakacağım artık. Alabilecek miyim, onu da bilmiyorum. TÜİK evvel bir kendini baştan sona denetim etsin. Biraz akıl sıhhatine baksın TÜİK’in başındakiler” yansısını gösterdi.
‘AÇ KALIYORUZ’
Alışveriş sepetini göstererek dolduramadığını belirten emekli Yüznur Demir, “Benim param bu kadar. Emekli aylığım daha yeni 12 bin 500 oldu. Çocuğum var. Sıkıntı kaidelerde geçiniyoruz. Vallahi aç kalıyoruz işte” dedi.
‘HALKA SORMANIN BİR MANASI YOK’
“Fiyatlar çok berbat” diyen bir kişi ise “Bakın bakalım fiyatlara, sizce yanlışsız bir fiyat mı? Yaz mevsimindeyiz, zerzevat olsun, meyve olsun. Bakın, görmüyor musunuz? Kendiniz görüyorsunuz, yaşıyorsunuz. Daha halka sormanın bir manası yok. 800-900’den aşağı çıkmıyoruz” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE’NİN EN KIYMETLİ PAZARI
Efe isimli bir emekli, “Şu anda Türkiye’de en kıymetli pazar, bu pazar. Şöyle bir bak, burası gariban yeri. Domates olmuş 50 lira, fasulye olmuş 80 lira. Nasıl geçiniyoruz ya? 35 liraya yufka satıyor, öbür taraf 70 liraya satıyor. Nasıl olacak bu iş? Söyleyin biz de bilelim. Emeklilerin hâlini görüyorsun” dedi.
Nimet Karaçay, “Bütçemize nazaran alışveriş yaptık lakin fiyatlar çok yüksek. İnsan istediğini alabiliyor mu? Günümüz kaidelerinde istediğinizi yapabiliyor musunuz, alabiliyor musunuz? Bir şey alıyorsanız bir şey eksik kalıyor. Ülke daha makûs bir durumda fakat bir biçimde bunu kamufle ediyorlar, kapatıyorlar Önemli ekonomik kriz yaşıyoruz. Beşerler aç. Kiralar çok yüksek. Biz onlardan muzdaribiz. 25-30 bin kira, minimum fiyat ne kadar? Hiçbir şeyi karşılamıyor. Hangi birini anlatalım? Ülke çok makus bir durumda” dedi.
Boş alışveriş sepetini gösteren emekli Saniye Ağca, “Fiyatlar gördüğünüz üzere çok kıymetli. Şu an hiçbir şey alamadım. Bakıyorum şu anda. Meyve, zerzevat, o cins şeyler almayı planlıyordum ancak şu anda fiyatlara bakıyorum” diye konuştu.
(ANKA HABER AJANSI)